Sint-Jansbergsesteenweg: klimaatneutrale en autovrije fietswijk

Over welk gebied gaat het?

Wat zijn de plannen?

Het ruimtelijk structuurplan van de stad omschrijft deze zone als een van de laatste grote woonontwikkelingsgebieden van Leuven. Daarom mag de wijk maar een minimale invloed op het klimaat hebben.

Wat komt er?

• Bos
• Sociale woningen
• Betaalbare woningen
• Huisvesting voor de KU Leuven (de plek ligt tussen de campussen Gasthuisberg en Arenberg)
• Voorzieningen die de hele omgeving aangenamer maken

Bos wordt hét uitgangspunt voor de nieuwe wijk

Het is de bedoeling om zoveel mogelijk 'echt bos' te maken en andere elementen zo beperkt mogelijk te houden. Het bos is nodig om een klimaatneutrale wijk te bouwen.

Er zijn verschillende stukken bos:

• Centraal bos (a)
  Dit bos is het grootst: ongeveer 2,7 ha of bijna 6 voetbalvelden groot. Het is volledig publiek. In het midden komt een grote open plek waar je kan picknicken, sporten en spelen.
  
• Voedselbos (b)
  Aan de rand van de wijk, ongeveer 1,7 hectare groot. Hier komen voornamelijk planten die eetbare vruchten hebben of zelf eetbaar zijn. Om het voedselbos gecontroleerd te laten ontwikkelen, is er een afsluiting nodig. Het voedselbos kan beheerd en gebruikt worden door de ruime buurt, een beetje zoals bij buurtmoestuinen.
  
• Speelbos (c)
  Ligt dicht bij het kruispunt op de Sint-Jansbergsesteenweg, het nieuwe fietspad en het centrale gebouw. Er komen speelelementen voor kinderen, gemaakt uit natuurlijke materialen. Het is de ontmoetingsplek voor de buurt.
  
• Woonhofbos (d)
  Ligt tussen de nieuwe woonwijken. Het is een aaneenschakeling van kleinere publieke groene ruimtes. Ziet er uit als een park, met vooral vaste planten. Op enkele pleintjes na zijn er geen verhardingen, al moeten de woningen natuurlijk wel bereikbaar zijn voor de hulpdiensten.
  
• Gemeenschappelijke bostuinen (e)
  Bewoners van het aanpalende woonblok beheren deze bostuinen. Ze zijn beperkt verhard en er komen veel bomen. Een haag of vlakke terrasmuur vormt de grens.
  
• Natte boszone (f)
  Dit bos zorgt voor een groene buffer tussen de nieuwe woonwijk en de woningen aan de Groeneweg. Dit is het laagste punt van het gebied en gebruiken we gedeeltelijk om overtollig regenwater op te vangen. Zo ontstaat hier een 'nat' bos.

Terrassenstructuur, wadi’s en vijvers

Het regenwater vangen we op en laten we infiltreren of insijpelen in de grond. Dat is belangrijk voor de kwaliteit van het bos en om wateroverlast aan de Groeneweg te beperken.

Hoe vangen we water op?

• Horizontale terrassen
  Die leggen we aan waar een helling is. De terrassen maken het terrein vlakker, waardoor het water meer tijd krijgt om in de grond te sijpelen.
  
• Wadi’s
  Wadi's zijn beplante greppels met een doorlatende bodem die bij hevige regenval het water een tijdje gecontroleerd bovengronds opvangen. Meestal staan deze wadi’s droog, maar als er veel water is, voorkomen ze dat de rioleringen overvol geraken met zuiver regenwater en vullen ze het grondwater aan.
  
• Vijver
  Aan het speelbos komt een vijver.

Woningen op maat van omgeving

Het masterplan legt de toekomstige bebouwing nog niet concreet vast. Het omschrijft wel hoe de woningen best aansluiten op de bestaande woningen en het bos.

• Wonen tussen erf en voedselbos
  Deze woningen liggen tussen het voedselbos en de gemeenschappelijke buurttuinen. Deze plek is geschikt voor kleinere wooneenheden in doorzonwoningen (woningen met 1 grote huiskamer en voor- en achteraan ramen) of woningen met gaanderijen van maximaal 3 tot 4 bouwlagen.
• Tuin-aan-tuin aan Groeneweg
  Deze woningen liggen tussen de bosrand, de villakavels van de Groeneweg en de gemeenschappelijke buurttuinen. Geschikt voor gezinswoningen van maximaal 3 bouwlagen met tuin en voor grotere wooneenheden.
• Bosvilla’s
  Door de ligging aan de rand van het centrale bos en de buurttuinen, kunnen er verschillende woningtypes en woninggroottes komen. Door de centrale ligging zijn hier bouwhoogtes van 4 tot maximaal 6 bouwlagen toegelaten.
• Wonen aan de steenweg
  Langs de rand van de Sint-Jansbergsesteenweg kan (gedeeltelijk) een straatgevel komen met verschillende ingangen. Hier komen waarschijnlijk verschillende woontypes van maximaal 3 bouwlagen.

Ontmoeting tussen oude en nieuwe woonwijk

De inwoners van de nieuwe en bestaande wijk ontmoeten elkaar op verschillende plaatsen.

• Ingang van het centrale bos
  Ter hoogte van het oversteekpunt naar Ter Elst. Dit is de belangrijkste ontmoetingsplek.
  • Hier komen verschillende fietsroutes samen.
  • Er is een open ruimte, met bv. een avontuurlijke speelplek, speelvijver en zitplek.
  • Er is een gebouw met een levendige gelijkvloerse verdieping, met bv. een gemeenschapscentrum of biowinkel.
  • Er is een bushalte (in de plaats van de 2 bestaande haltes).
• In voedselbossen
  Deze zijn niet publiek, maar toegankelijk volgens bepaalde afspraken. Ze liggen op de overgangen naar de buren en zijn toegankelijk via duidelijk aangeduide ingangen.
• In buurthoven
  Hier brengen we gemeenschappelijke functies op maat van de buurten samen: gemeenschapsruimte, kleine speelplekken, fietsenstalling of herstelpunt, gemeenschappelijke uitgang ondergrondse parking ...
  

Autovrije fietswijk

De woningen zijn goed bereikbaar.

• Met het openbaar vervoer
  Door de buslijnen op de Sint-Jansbergsesteenweg , de Tervuursesteenweg en de Celestijnenlaan naar de stations van Leuven en Heverlee.
• Met de fiets
  Door de nabijheid van de binnenstad en voorzieningen in de buurt is de fiets een ideaal vervoersmiddel om zich van en naar deze wijk te verplaatsen. De nieuwe wijk blijft autovrij. De nieuwe centrale fietsroute houdt de fietsers uit de omgeving van de drukke Tervuursesteenweg weg. Het verbindt Bertem met de Celestijnenlaan via de Sint-Jansbergsesteenweg of Ter Elst, en gaat zo verder naar Groenveld en de Leuvense binnenstad.
  Er komen gelijkvloerse fietsenbergingen. Door alles met de fiets makkelijk bereikbaar te maken en de fietsen een plek dicht bij de ingangen van de gebouwen te geven, maken we het fietsgebruik makkelijker. Bovendien is er plaats voor oplaadpunten voor elektrische (deel-)fietsen, gedeelde cargofietsen en collectieve was- en herstelpunten.
  

Een klimaatneutrale wijk

Leuven wil tegen 2030 klimaatneutraal zijn. Daarom moet dit een wijk worden zonder negatieve gevolgen voor het klimaat en een beperkte CO2-uitstoot.

Dat gebeurt onder meer door:

• Verbruik te beperken
  • Door geen fossiele brandstoffen te gebruiken
  • Door duurzaam elektriciteit te produceren (een combinatie van zonne-energie en geothermie (BEO-veld)
• 'Slimme' constructies te bouwen
  • Door zo compact mogelijk te ontwerpen
  • Door houtbouw te overwegen (in plaats van betonbouw)
  • Door een doordachte inplanting van de gebouwen, met optimale zonnewinsten en oriëntatie van zonnepanelen op de daken, en bomen als natuurlijke zonnewering in de zomer

Timing

• Augustus 2019
  Aanstelling ontwerpteam. Dit team analyseert de situatie en maakt een masterplan op.
• Oktober 2019
  Tijdens een participatiemoment geven buurtbewoners suggesties en aandachtspunten aan.
• Februari 2020
  Tweede participatiemoment met buurtbewoners.
  Op basis van de feedback van onder meer de Gemeentelijke Commissie van Ruimtelijke Ordening maakt het ontwerpteam een masterplan.
• Oktober 2020
  Derde participatiemoment (door coronamaatregelen digitaal)
  Laatste toetsing van het voorstel masterplan.
• Oktober 2022
  De gronden worden aangekocht.
• Januari 2023
  We bereidden de aanvraag voor de omgevingsvergunningen voor.
• Januari 2024
  Start zoektocht ontwerpteam